11 december 2019

Nét geen jaar ijs bewaard in ijskelder Arenberg

terug naar overzicht

Op 17 januari 2019 nam Regionaal Landschap Dijleland de historische ijskelder van het kasteel van Arenberg, Heverlee (Leuven), opnieuw in gebruik en vulde deze met maar liefst 35 ton (!!) ijs. Op deze manier wou het Regionaal Landschap Dijleland de effectieve werking van een ijskelder nagaan en het grote publiek laten kennismaken met deze historische manier van ijsbewaring. Bekijk hieronder het resultaat en de compilatievideo van het project.

Waar ijskelders tot een eeuw geleden in de winterperiode volgepropt werden met natuurijs, gewonnen uit een lokale vijver, om op die manier ijs te kunnen bewaren tot diep in de zomer, werd voor dit experiment gebruik gemaakt van industrieel gefabriceerd ijs. IJsproducent HIVA leverde voor dit experiment 35 ton ijs aan in grote blokken, die met behulp van vrijwilligers en enkele arbeiders van de stad Leuven in de ijskelder werden gestockeerd. De ijskelder werd hiermee, na meer dan honderd jaar, nog eens volledig gevuld met ijs en vervolgens afgedekt et stro en goed afgesloten, zoals dat destijds ook steeds het geval geweest moet zijn. Het project kon een heel jaar lang op bijzonder veel belangstelling rekenen. Zowel bij het vullen van de ijskelder in januari als bij de openstelling van de ijskelder in september (Open Monumentendag) kon het project rekenen op heel wat media-aandacht en een zeer grote publieke belangstelling (meer dan 2.000 bezoekers op Open Monumentendag). De bezoekers konden met Open Monumentendag vaststellen dat er ondanks de hete zomer nog steeds ijs in de ijskelder zat en konden er bovendien genieten van een ijskelder gekoeld ijsje of limonade.

11 maanden nadat de ijskelder gevuld werd, op 5 december 2019, bleven er uiteindelijk van de oorspronkelijke 35 ton ijs nog slechts een paar blokken ijs over, en moesten we besluiten dat het experiment op dat moment op zijn einde liep. Er bleef nog net genoeg ijs over om enkele laatste drankjes gekoeld te krijgen en te klinken op een mooi project. We moeten hiermee besluiten dat we er nét niet in geslaagd zijn om een jaar rond ijs te bewaren in de deze ijskelder, maar wel heel kort bij ons doel zijn gestrand… de winter was immers al ingetreden en de eerste vorst hadden we al achter de rug. Het experiment heeft dus wel duidelijk aangetoond dat een ijskelder uitstekend ontworpen was om langdurig ijs te kunnen bewaren. En als de omstandigheden optimaal zouden zijn, dat dit zelfs een jaar rond zou lukken tot een nieuwe voorraad zich zou aandienen. Een extreem warme zomer (met 3 hittegolven); het feit dat we de ijskelder voor het eerst sinds lang opnieuw in gebruik namen (en daardoor de wanden en omgeving nog gekoeld moesten worden); en het feit dat de blokken niet mooi gestapeld werden in de ijskelder (waardoor er nog veel lucht tussen het ijs zat), waren o.a. factoren die, binnen dit experiment, uiteindelijk zorgden voor een ietwat versneld smeltproces.

Conclusie: een zéér geslaagd project dat bijzonder veel aandacht genoot en heel wat mensen liet kennismaken met het historische gebruik van ijsbewaring in een ijskelder!

Het volledige project werd mooi in beeld gebracht door Colibright en gemonteerd tot onderstaand overzichtsfilmpje: